Overgevoeligheid (Hyperacusis)

Heeft u moeite met normale geluiden zoals een deurbel, stemmen of het gerinkel van servies? Klinken alledaagse geluiden ineens scherp, hard of zelfs pijnlijk? Dan is het mogelijk dat u last heeft van hyperacusis, ook wel overgevoeligheid voor geluid genoemd.

Deze aandoening komt vaker voor dan u misschien denkt en kan het dagelijks leven sterk beïnvloeden. Op deze pagina leest u wat hyperacusis is, wat de oorzaken kunnen zijn, en hoe u ermee om kunt gaan.

Wat is hyperacusis?

Hyperacusis is een aandoening waarbij gewone geluiden als onaangenaam, indringend of zelfs pijnlijk worden ervaren. Het gaat hierbij niet om een beter gehoor, maar om een verminderde tolerantie voor geluid.

Mensen met hyperacusis kunnen last hebben van het doortrekken van een toilet, het klapperen van een deur of een vrolijk gesprek in een drukke ruimte. Geluiden die voor anderen normaal of zacht klinken, zijn voor iemand met hyperacusis al snel te veel.

Deze overgevoeligheid kan mild zijn, maar ook zo ernstig dat het invloed heeft op sociale contacten, werk of ontspanning. Hyperacusis komt vaak voor samen met tinnitus (oorsuizen), maar dit is niet altijd het geval.

Oorzaken van hyperacusis

Hyperacusis kan zowel geleidelijk als plotseling ontstaan. Meestal komt dit gehoorprobleem voor aan beide oren. Daarnaast zijn mensen met overgevoeligheid voor geluid vaak slechthorend en hebben last van tinnitus.

Er zijn vele oorzaken mogelijk als het gaat om hyperacusis. Het is dan ook moeilijk om de oorzaak aan te wijzen. De meest voorkomende oorzaken zijn:

  • Gehoorverlies
  • Whiplash, trauma aan het hoofd
  • Akoestisch trauma, denk aan explosieven, vuurwerk of impulsgeluiden zoals een geweerschot
  • Bijwerkingen van medicijnen of operaties
  • Chronische oorontstekingen
  • Auto-immuun ziekten

Lawaaischade

Langdurige blootstelling aan harde geluiden, zoals muziekconcerten, festivals of werken met machines zonder gehoorbescherming, kan het binnenoor beschadigen. Hierdoor kan de gevoeligheid voor geluid toenemen.

Gehoorverlies

Bij sommige mensen ontstaat hyperacusis juist wanneer het gehoor achteruitgaat. De hersenen proberen het verminderde gehoor te compenseren, wat kan leiden tot overgevoeligheid.

Neurologische of medische aandoeningen

Hyperacusis kan ontstaan bij aandoeningen zoals de ziekte van Lyme, multiple sclerose of na een hersenschudding. Ook veranderingen in de hersenactiviteit door stress, angst of depressie kunnen bijdragen.

Medicijngebruik

Sommige medicijnen, met name ototoxische middelen (die schadelijk zijn voor het gehoor), kunnen leiden tot gehoorproblemen en overgevoeligheid voor geluid.

Psychologische factoren

Stress, oververmoeidheid en spanningen kunnen de drempel voor geluidsverwerking verlagen. Hyperacusis kan in stand worden gehouden door angst om geluiden te horen of vermijden van situaties met geluid.

Verlies dynamisch bereik

Mensen met een overgevoeligheid voor geluid hebben hun dynamisch bereik verloren. Het dynamisch bereik is het vermogen van de oren om zich snel aan te passen aan verschillende geluidssterkten. Wanneer het dynamisch bereik wegvalt, worden bijna alle geluiden als luid en onverdraaglijk ervaren.

Gezonde oren kunnen geluiden verweken tussen de o dB en de pijngrens van 130 dB. Bij mensen met hyperacusis is de pijngrens sterk verlaagd, waardoor dagelijkse geluiden al pijnlijk zijn.

overgevoeligheid hyperacusis

Symptomen en gevolgen

Mensen met hyperacusis ervaren dagelijkse geluiden als te luid, scherp of pijnlijk. Symptomen kunnen zijn:

  • Ongemak of pijn bij gewone geluiden
  • Vermijden van drukke ruimtes of sociale situaties
  • Angst voor onverwachte geluiden
  • Problemen met concentratie en slaap
  • Emotionele spanning of somberheid

Soms kan hyperacusis als dermate erg worden ervaren, dat mensen er alles aan doen om sociale situaties of openbare ruimtes te mijden. Zo beschermen zij hun gehoor. Dit probleem is onzichtbaar en is daarom voor anderen vaak lastig te begrijpen.

Dit kan grote invloed hebben op het sociale leven. Soms kan overgevoeligheid voor geluid zelfs leiden tot depressiviteit.

Oplossingen overgevoeligheid voor geluid

Op medisch gebied zijn er geen oplossingen voor hyperacusis. Maar er zijn wel hulpmiddelen om beter met overgevoeligheid om te kunnen gaan. Met een hoortoestel kunt u al een heel eind komen. Zo kan de begrenzer worden aangepast, zodat de harde geluiden worden gedempt.

Er kunnen oordoppen worden gebruikt om geluiden te dempen zodat u minder last heeft van harde geluiden. Deze moet u echter geen 24 uur per dag, zeven dagen in de week dragen. Dit kan er namelijk voor zorgen dat het probleem erger wordt.

Hoewel hyperacusis vaak niet direct te genezen is, zijn er wel manieren om beter met de klachten om te gaan:

  • Blijf niet in stilte: Totale stilte kan de klachten verergeren. Achtergrondgeluid zoals zachte muziek of natuurgeluiden kan helpen.
  • Zoek ontspanning: Stress en spanning versterken hyperacusis. Ontspanningsoefeningen, yoga of mindfulness kunnen ondersteunend werken.
  • Gebruik gehoorbescherming verstandig: Oordoppen zijn nuttig in lawaaiige omgevingen, maar vermijd overmatig gebruik. Te vaak dempen kan de gevoeligheid juist verhogen.
  • Praat erover: Bespreek uw klachten met een audicien of huisarts. Ook contact met lotgenoten kan steun geven.
  • Gedragstherapie: In sommige gevallen kan cognitieve gedragstherapie helpen bij het omgaan met de angst en spanning rond geluiden.

Hoe helpt Gehoortest.nl bij hyperacusis?

Bij Gehoortest.nl werken we samen met meer dan 200 StAr-gecertificeerde audiciens verspreid over Nederland. Deze hoorspecialisten hebben ervaring met het herkennen van hyperacusis en kunnen u begeleiden in de eerste stappen richting verlichting van uw klachten.

Onze audiciens bieden:

  • Een gratis, professionele gehoortest
  • Inzicht in de aard van uw gehoorprobleem
  • Advies over gehoorbescherming en hulpmiddelen
  • Begeleiding bij verwijzing naar gespecialiseerde zorg, zoals een audiologisch centrum

U staat er niet alleen voor. Samen zoeken we naar een aanpak die past bij uw situatie.

Wilt u meer medische achtergrondinformatie over hyperacusis? Bekijk dan deze informatie van de Cleveland Clinic voor een overzicht van oorzaken en mogelijke behandelingen.

Veelgestelde vragen over hyperacusis

  1. Wat is hyperacusis precies?

    Hyperacusis is een aandoening waarbij normale geluiden als te luid, scherp of zelfs pijnlijk worden ervaren. Het heeft niets te maken met beter horen, maar met een verminderde tolerantie van het gehoorsysteem voor alledaagse geluiden.

  2. Is hyperacusis hetzelfde als tinnitus?

    Nee, hyperacusis en tinnitus zijn verschillend. Bij tinnitus hoort iemand geluiden die er niet zijn, zoals een piep of suis. Hyperacusis betekent dat echte geluiden als te hard of overweldigend worden ervaren, ook al zijn ze normaal van volume.

  3. Wat veroorzaakt hyperacusis?

    Hyperacusis kan ontstaan door gehoorschade, blootstelling aan harde geluiden, stress, neurologische aandoeningen of als bijwerking van medicijnen. In sommige gevallen is er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen, maar spelen meerdere factoren tegelijk een rol.

  4. Kan hyperacusis vanzelf overgaan?

    In sommige gevallen verdwijnt hyperacusis vanzelf, vooral als het komt door tijdelijke stress of een oorontsteking. Als de klachten langer aanhouden of verergeren, is professionele begeleiding via een audicien of specialist aan te raden.

  5. Welke geluiden zijn storend bij overgevoeligheid voor geluid?

    Bij hyperacusis kunnen gewone geluiden zoals stemmen, verkeersgeluiden, bestek of het dichtslaan van een deur als extreem luid of zelfs pijnlijk worden ervaren. Wat iemand precies als storend ervaart, verschilt per persoon.

  6. Wat kan ik doen als ik overgevoelig ben voor geluid?

    Als u merkt dat geluiden u storen of pijn doen, is het verstandig om uw gehoor te laten testen. Daarnaast kunnen ontspanning, achtergrondgeluiden en begeleiding door een audicien of audiologisch centrum verlichting bieden.

  7. Kan een audicien helpen bij hyperacusis?

    Ja, een audicien kan uw gehoor testen om te bepalen of gehoorverlies meespeelt. Daarnaast kunnen zij adviseren over gehoorbescherming, hulpmiddelen en zo nodig doorverwijzen naar gespecialiseerde zorg voor verdere begeleiding.

Vind uw lokale audicien

Met 200 aangesloten hoorwinkels altijd een audicien bij u in de buurt!

Waarom Gehoortest.nl?

  • Kwalitatieve gratis hoortest
  • Met 200 winkels altijd in de buurt
  • StAr-gecertificeerde audiciens
  • Advies over oplossingen
  • Ook advies over bescherming
  • Gratis testen van hoortoestel

Het Horen Woordenboek

horen woordenboek
Lees hier de uitleg van alle belangrijke termen die u tegenkomt over het gehoor.

Gehoorproblemen

gehoorproblemen
Voor gehoorproblemen zijn er verschillende oplossingen.